Ca dao, tục ngữ dưới góc nhìn của "Cô dạy văn" với "Thầy dạy lý"

Với bề dày 4 000 năm lịch sử, nhiều kinh nghiệm sống quý báu đã được cha ông ta đúc rút thành các câu ca dao tục ngữ để truyền lại cho con cháu sau này. Nhưng ít ai biết được rằng những câu ca dao ấy lại liên hệ rất gần gũi với các môn Vật Lý. Cùng xem "Cô dạy Văn" và "Thầy dạy Lý" sẽ giải thích như thế nào với các câu cao dao, tục ngữ này nhé !

Ở bầu thì tròn, ở ống thì dài

Cô Văn bảo: Khi ở trong một xã hội nào đó thì ta sẽ bị ảnh hưởng bởi nó và có xu hướng biến đổi cho phù hợp. Ví như, đi đám tang thì không thể cười nói vui vẻ hay ăn mặc lòe lẹt như đi đám cưới được, khi chiến tranh ở trong vùng địch thì phải biết chiến thuật đánh du kích chứ không thể đánh chính quy như ở ngoài được. Những đứa trẻ mặc dù sinh ra ở những nơi có hoàn cảnh nghèo khổ, nhưng với sự phấn đấu hết mình, không đầu hàng số phận, thích nghi với mọi hoàn cảnh sống thì ta thấy sau này những đứa trẻ đó chắn chắc sẽ thành công trong cuộc sống

Thầy dạy Lý giải thích: Đây cũng chính là tính chất của chất lỏng, không có hình dạng xác định mà có hình dạng của bình chứa.

Lúa chiêm lấp ló đầu bờ
Hễ nghe tiếng sấm phất cờ mà lên.

Cô Văn bảo: Lúa vụ chiêm đang thì con gái (giai đoạn tăng trưởng nhanh) khi gặp mưa giông có sấm sét thì lúa phát triển nhanh và tươi tốt hơn.

Thầy dạy Lý giải thích:  Mưa giông thường diễn ra trong mùa hè, khi có mưa giông thì kèm theo hiện tượng sấm, sét.

Sét là sự phóng điện giữa các đám mây tích điện trái dấu hoặc giữa đám mây với mặt đất. Khi hai đám mây tích điện trái dấu lại gần nhau, hiệu điện thế của chúng có thể lên hàng triệu vôn, giữa hai đám mây có hiện tượng phóng điện. Dòng điện phóng qua không khí làm nó trở thành plasma và phát sáng ta gọi là chớp (tức là hình ảnh của tia lửa điện). Không khí bị dãn nở đột ngột tạo nên âm thanh gọi là sấm. Mặt khác thành phần không khí chủ yếu là N2 và O2. Ở điều kiện thường thì N2 và O2 không phản ứng với nhau, nhưng khi có sấm chớp (tia lửa điện) thì chúng lại phản ứng tạo thành đạm cung cấp cho cây trồng. Nhờ đó mà sau các trận mưa giông có sấm chớp thì cây cối trở nên xanh tốt.

Trăng quầng thì hạn, trăng tán thì mưa

Cô Văn bảo: Kinh nghiệm bao đời của ông cha ta đúc kết rằng răng quầng thì thời tiết khô hạn, trăng tán thì sắp mưa.

Thầy dạy Lý giải thích: Trăng quầng là do trong bầu khí quyển cách mặt đất khoảng 8 km có lớp mây ti mỏng. Đó là các đám mây không gồm những giọt hơi nước như bình thường mà gồm các tinh thể băng hình lăng trụ lục giác. Khi ánh sáng Mặt Trời chiếu xuống Trái Đất đi xuyên qua các tinh thể băng trong đám mây này với góc tới thích hợp sẽ bị khúc xạ với góc khúc xạ vào khoảng 22o (Góc nhìn rõ ảnh khúc xạ từ đám mây). Các tia khúc xạ này kết hợp với nhau tạo nên ảnh một quầng sáng có màu đỏ bên trong rồi da cam, vàng, lục, lam, chàm, tím (trong khúc xạ do tia tím bị lệch nhiều nhất nên nó nằm bên ngoài đường tròn quầng sáng).

Do khí quyển bên trên có độ ẩm và nhiệt độ khá thấp (lượng hơi nước trong không khí ít, nhiệt độ -22oC)  hơi nước bị đóng băng thành các tinh thể băng hình thành lớp mây ti mỏng, từ đó mới hình thành quầng sáng Mặt Trời hoặc Mặt Trăng. Về cuối mùa thu đầu mùa đông nhiệt độ xuống thấp, hơi nước ít nên hay hình thành mây ti do vậy hình thành quầng sáng Mặt Trời, mà mùa này thì khô hanh, ít mưa, hoặc vào mùa hè, sau trận mưa giông lượng hơi nước ít đi, nhiệt độ không khí giảm, trên cao hay hình thành đám mây ti, báo hiệu trời sẽ rất nắng vài ngày sau. Do đó mới có câu “Trăng quầng thì hạn”.

Vật lý thầy tiến

Vật lý

Luyện thi vật lý

Chuyên lý

Học vật lý giỏi

Vật lý đà nẵng

Ôn thi vật lý

Hỏi đáp vật lý

#Vatlythaytien #vatly #luyenthivatly #chuyenly #hocvatlygioi #vatlydanang #onthivatly #hoidapvatly